Đây là chủ đề của Hội thảo do Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam phối hợp với Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương, Viện Nghiên cứu Bảo tồn và Phát triển văn hóa dân tộc, Tạp chí Văn hiến Việt Nam tổ chức vào sáng 30/11, tại Hà Nội.
Nhà văn, nhà viết kịch Xuân Trình (1936-1991) là một trong những tác giả, nhà lãnh đạo xuất sắc của nền sân khấu cách mạng Việt Nam. Với gần 30 kịch bản được dàn dựng trên sàn diễn các đoàn sân khấu cả nước, sớm tập trung vào vấn đề dân chủ hóa đời sống kinh tế xã hội, đề cao tính chân thật và tính nhân văn của tác phẩm. Trong đó có nhiều tác phẩm gây chấn động dư luận xã hội như: “Chuyện những người du kích”, “Quê hương Việt Nam”, “Hận thù từ đâu tới”, “Bạch đàn liễu”, “Ngôi nhà trong thành phố”, “Mùa hè ở biển”, “Đợi đến mùa xuân”, “Ngày xưa nơi đây là chiến tranh”, “Ngôi nhà màu hồng ngọc”, “Nửa ngày về chiều”, “Nghĩ về mình”…
Từ những năm 1960-1990, Xuân Trình được coi là nhà viết kịch tiên phong trong sự nghiệp đổi mới. Ông còn là một nhà lãnh đạo sân khấu với khát vọng đưa sân khấu thoát khỏi bao cấp, xã hội hóa thực sự để ngày càng phát triển, lớn mạnh bằng các nguồn lực tinh thần và vật chất ngoài nhà nước.
Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung nghiên cứu, đánh giá chung về thân thế, cuộc đời, sự nghiệp của Xuân Trình, về lý tưởng, nhân cách sống, tài năng và nhiệt huyết sáng tác, công tác đóng góp cho quê hương, đất nước, cho nhân dân, cho Đảng; nghiên cứu, đánh giá các sáng tác của Xuân Trình thời xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, kháng chiến chống Mỹ cứu nước cũng như thời kỳ cả nước bước vào xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, đặc biệt trong thời kỳ đầu đổi mới của đất nước.
Các đại biểu cũng đánh giá công tác của Xuân Trình trên các cương vị Phó Tổng thư ký Hội Nghệ sỹ Sân khấu Việt Nam, Tổng biên tập Tạp chí Sân khấu, Giám đốc Nhà xuất bản Sân khấu, khát vọng và ý nghĩa của những công việc ông đã triển khai thực hiện xã hội hóa hoạt động của Hội Nghệ sỹ Sân khấu Việt Nam…
Theo Ban tổ chức, hội thảo sẽ đúc kết những bài học hữu ích cho các nhà viết kịch, người hoạt động trong lĩnh vực sân khấu hôm nay trên hành trình xây dựng một nền sân khấu Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; hướng đến đề nghị xem xét, chọn các tác phẩm đặc biệt xuất sắc chưa được trao tặng Giải thưởng Nhà nước của Xuân Trình để truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh cho nhà văn, nhà viết kịch Xuân Trình.